Madé Padang

PKYI

Suba ada duang dina Madé Padang tusing mulihné. Somahné paling nakonang. Sabilang anak ané tepukina takonina, “Maan macunduk tekén Bli Madé Padang?” Makejang nyambatang tusing nawang kanti lapuranga ka kantor polisi. Polisiné masi bareng ngalihin. Kayang jani tusing ada ortané. Kulawargané suba masi majalan nunasang. Cecirén dong suba ada, sambatanga Madé Padang enu idup.

            “Madak apang enu seger oger Madé Padang,” kéto makejang mapangapti. Yén pajalan iané sadina-dina nganutin buka paileh kamanusan. Tusing taén tepuk ngaénang anak lén magejulan kenehné. Ia mula alep. Reramané ngaénang adan gumanti meled apang sentanané galang apadang. Nyidaang ngalangain keneh pinih tusing ngalangin awakné padidi. Nah yén nyidaang ngalangin anak lén, ento melahan buin. Ia lekad mara suud reramané mamaca geguritan I Tamtam, kruna ngayahin kranjang padang. Kruna padangé ento ingetanga gati di kenehné. Pesu kruna soroh padang, ada padang lepas ané manggo di pangabénané, padang ambengan ané manggo sirowistha, manggo mingmang. Ada buin padang kasna, biasané manggo nuju Galungan, Mula dueg reramané ngaénang adan apang liu dadi tutur.

            “Kénkén sujatiné maan ajak kurenané Luh?” kéto pisagané matakon tekén Luh Kérti. “Kanti bisa I Madé tusing mulih-mulih buka jani. Suba sambat di banjar masi tusing ada ortané. Kanti baleganjur banjaré pesuang, masi tusing tepuk. Pedalem pesan I Madé. Polos buina tusing taén ngaé ané tuara-tuara di banjar.”

            “Ento suba Pa. Tusing taén matungkas ajak tiang, Pa. Ajanian tiang bisa ngayahin Bli Madé. Nuju ia pesu anak morahan dogén. Dugasé ipoan, morahan lakar sig timpalné. Tiang sapin nakonang adan timpalné. Nyén kadén, buina dija umahné? Ento pelih tiangé. Krana tawang, yén magedi tusing kanti makelo. Paling makelo duang jam. Buina nglah hapé, kabenangan dugasé ento tusing abana hapéné. Biasané yén sing ngaba hapé, maciri tusing makelo.”

            “Lamun kéto pepesin masi nunasang di sanggah, Luh. Sina ada kaswécanan uli kawitan énggal tepuk kurenanné.”

            Kanti ngliwat telung dina masi tusing ada ortané Madé Padang, “Bli dadi ati Bli ngalahin tiang buka jani. Kija gumantiné Bli? Apa mirib pelih tiangé tekén Bli? Mirib tiang taén nyakitin keneh Bliné? Sainget tiangé tusing taén rasaang nyakitin Bli. Nah, yén ada taén tiang nyakitin, aksamaang tiang Bli.  Eda sekelanga di keneh. Pelih mirib laksana, lan munyin tiangé tekén Bli.”

            Baan makeloné Madé Padang tusing mulih-mulih, tusing buin aliha. Sakéwala, tetep masi astitianga apang tepuk buina mulih kajati mula. Suba rasaang tusing lakar tepuk buin kurenané. Suba sabilang timpal leketné takonina masi nyambatang tusing ada ané nawang. Dugasé ené, ada nyambatang maan nepukin anak masaih muané buka Madé Padang. Koné tepukina di durabali. Somahné maan lakar nregteg, sakéwala tusing sanget bani krana mara mantas orta dogén. Nah yén saja ortané, yén tusing, lakar tusing tepuk apa, buina jani liu orta ané tusing seken-seken. Ada ané nyambatang suba ngantén. Somahné tusing ngugu krana suba seken pesan masemaya lakar satia kanti mulih ka gumi wayah. Tawanga kurenané tusing demen ngepah keneh tekén anak luh lénan.

            “Bli, gumantiné apa ané alih Bli kanti kayang jani tusing mulih? Demen Bli ninghalin tiang tusing ada tongos masayuban kénkén? Paling keneh tiangé yén Bli tusing paak ajak tiang. Bli tuah sibakan keneh tiangé. Jani, suba ilang asibak, sinah lakar tusing genep buin keneh tiangé. Dija lantas tiang lakar nepukin bagia? Yén mabungkulan keneh tiangé ajak Bli mara ya lakar melah dadiné. Mulih ja Bli?”

            Baan tusing mulih-mulih buina dija kadén Madé Padang nongos, matuané nuturin Luh Kérti apang tetep ngoyong jumahné. Tusing baanga magedi utawi mapalasan masomah. “Pa, saja beneh pangidih Bapané. Sakéwala, Bapa masi apang nawang, Bli Madé ané dadiang panegulan keneh lan jiwa pramanan tiangé ngalahin, suba tusing tresna buin. Nilar semayané ipidan. Lakar ngujang lantas tiang enu dini? Nyén lantas ayahin tiang dadi anak luh.? Tiang suba masemaya satia tekén Bli Padang. Sakéwala, Bli Padang ané ngamaluin buka kéné. Ia ngalahin tiang satmaka ia nundung tiang uli karangé ené. Bli Madé tusing nyambat nundung tiang. Sakéwala, ngalahin tiang buka jani apa lantas binané lénan tekén nundung tiang? Patuh tekén ngorahin tiang apang mapalasan makulawarga.”

            “Eda ja kanti kéto kenehé Luh. Bapa suba mautsaha ngalihin I Madé. Kayang jani, tusing ada ortané. Dija kadén ia jani? Apa enu idup apa kénkén? Yén dadi idih keneh Luh-é, eda ja mulih ka umah bajang. Ada adinné I Madé, ia lakar jatu karmaang bapa tekén Luh. Bapa meled apang Luh tetep nongos dini. Suba tawang Bapa pajalan Luh-é bisa adana ngayahin I Madé.”

            “Dadiné, tiang lakar anténang Bapa ajak Bli Komang, kéto?”

            “Beneh pesan. Madak apang Luh tusing salah tampi.”

            “Bapa suba nawang, buina Bli Komang suba nawang tiang makurenan ajak Bli-né. Man kénkén lantas manian yén Bli Madé teka? Kénkén abet tiangé nyambat? Sinah suba sayan tusing bisa tiang nyautin. Sinah suba tiang sambatanga anak luh tusing satia, énggal ngepah keneh.”

            “Miribné, Bli Madé tusing buin lakar mulih Luh. Suba kanti lebih tekén atiban lebih tusing masi ada ortana, ulian ento bapa bani ngorahin Luh apang ngantén ajak I Komang.”

            Kaukina panakné apang negak paak ajak bapanné. “Mang ada lakar sambatang Bapa, Komang suba nawang, bliné kayang jani tusing mulih. Dija kapa? Ené Luh Kérti, nagih mulih bajang. Bapa nombayang. Bapa meled apang Luh Kérti tetep nongos dini. Bapa ngidih apang Komang nyuang Luh Kérti.”

            Komang Adnyana tusing énggal nyauin. Ia makeneh-keneh. “Dadi soléh gati Pa? Sinah sambatanga tusing beneh tekén Bli Madé? Orahanga tiang tusing bisa nongosang awak. Sambatanga tusing bisa ngajinin Bli Madé”

            “Bapa matakon. Ada keneh Komang-é tekén Luh Kérti apa tusing?”

            “Yén Bapa mapisarat gati, tiang nyak nuutin pangidih Bapa. Sakéwala, manian yén Bli Madé teka, eda tiang sambatanga nyuang somahné. Ulian Bapa ngrananayang, krana Bapa tresna mamantu ajak Luh Kérti.”

            “Nah. Bapa lakar mamunyi tekén  I Madé. Jlema tusing bisa nresnain anak luh. Suba tibanan tusing mulih patuh tekén malasang kenehné tekén Luh Kérti.”

            Majalan panganténané. Liu masi ané nekain. Sagét ada mobil maplat Jawa marérén di arep umahné. Makejang saling tolih. Luh Kérti matolihan kéto masi Komang Adnyana. Nelektekang anaké ané lakar tuun uli mobilé. Ia matakon, “Nyén ento?” Tusing ada bani nyautin.


TAGS :

IBW Widiasa Keniten

Ida Bagus Wayan Widiasa Keniten lahir di Giriya Gelumpang, Karangasem. 20 Januari 1967. Lulus Cum Laude di Prodi Linguistik, S-2 Unud 2012. Tulisan-tulisannya tersebar di berbagai media massa berupa esai, karya sastra maupun kajian bahasa dan sastra baik dalam bahasa Indonesia maupun bahasa Bali. Cerpen-cerpennya pernah memenangkan lomba tingkat Nasional maupun provinsi.

Komentar