Tamiu Uli Panti Asuhan

Vignet Tut Sugi

Nengah Longod negak di jinengé marep kangin, batisné makadua ngalénténg. Di samping tengawané ada kopi nu panes duang gelas. Tondén makelo kopiné ento pejanga tekén Wayan Lipur, somahné, ané gagisonan ka teba nuruhin kucit-kucit ané ubuha.

Sawatara jam sia semengan dugas ento. Langité pelung ning lan ainé nyentér galang. Munyin kedis saling sautin madingehan ramé uli pisagané ané bek ngubuh kedis. Sambilanga ngantiang kopiné embon, Nengah Longod iteh nyebit tiing lakar anggona ngaé kukusan.

Tuah ento gaginané sekat ia ngaraksa rématik, sakit ané makada ia tusing nyidang buin magarapan di carik. Yén maan seleg magaé, sawatara dasa kukusan pragat baana awai. Kukusan pagaéné titipanga di warung Mén Sukra. Warung ané pinih lais di désané wiréh magenep adepa ditu. Ada kabasa, kajukut tur lengis nyuh. Ada masi rujak, tipat cantok, gula, kopi lan jaja. Kéto masi sabun muah sampo.

Gaginané ngulat kukusan sedeng masi nekaang sekaya. Pinih sing nyandang anggona mapunpun sadina-dina. Wewehin aji pikolih ngubuh kucit di teba, kayang prabéa masima masi kabayah baana. Pipis pabaang Madé Segara, pianakné ané suba limang tiban magaé di kapal pesiar, lénan tekén tabunganga di bank ada masi anggona menahin umah kanti jani ngelah wangunan balé daja luwih. Kéto masi balé delod, paon lan jinengné makejang melah. Apabuin sanggahné, makejang maukir, maprada lan maraab duk. Luh Galuh, pianakné pinih kelih ané suba ngantén, dikénkéné masi ngenjuhang pipis.

Sakéwala pikobet ané nepén tusing sida baana ngelidin. Gerimutan sajan ia tekén solah Madé Segara ané joh maimpas ajak pangaptiné. Wayan Lipur suba melid sajan nuturin pianakné apang ngalih kurenan ané dadi ajak masima di désa. “Eda nyén nyuang nan kén nak Bali, pang sing Mémé kéweh,” kéto ia taén mabesen.

Dugas mulih simalu uli dura negara, Madé Segara teka ngajak nak luh mabok keriting gading tur macunguh lantang. Tusing buungan méméné engsek. “Nyén torisé to, Dé?” kéto Wayan Lipur matakon disubané Madé Segara mabalik uli ngatehang nak luh ento ka hotél tongosné nginep di Kuta.

“Adané Sofia,” Madé Segara masaut.

“Timpal ajak magaé?”

Madé Segara kituk-kituk. “Kenal di jalan. Ia makita nawang Bali.”

Wayan Lipur mendep. Ia sangsaya eda-eda nak luh ento gélané Madé Segara. Béh, yén seken kéto bisa kéweh nyanan. Patuh cara mén Soklat ané ngelah mantu uli Perancis. Kalingan lakar dadi ajak masima di désa, ngusud cucu dogén tusing karuan lakar baanga mapan i déwék sadina-dina madaki-daki ngundukang kucit. Eda-eda pianaké lakar ajaka magedi uli jumah,

Sekat ento Wayan Lipur pragat nyebeng tur busan-busan ngrenggeng. Apa ja ané sing anut tekén kenehné setata uyutanga. Nengah Longod nawang somahné kuciwa, nanging yén sadina-dina ngompang inguh masi atiné.

Yan, unduk panaké Madé, eda bas sanget kenehanga,” kéto Nengah Longod taén ngaraos tekén somahné tatkala madaaran di paon. “Eda bas sanget masi nglémékin. Yén ia kanti ngambul, iraga masi kal kéweh.”

“Yén endepin nyanan sakitané matingkah,” saut Wayan Lipur bangras. “Kadéna iraga cumpu tekén solahné.”

“Nah jani pang malu kéto, makelo-makelo dong bisa ia mapineh.”

Kliwat mungal nyanan.”

“Men kéto ajak ngraos beneh-beneh. Eda ja begbeg uyut.”

Bli kadén nawang kénkén abetné yén ajak ngraos.”

Nengah Longod mendep, marasa tusing ada gunané buin ngalanturang reraosan. Somahné gumanti keras ati, tusing dadi tuturin, apabuin yén tusing anut tekén kenehné. Nanging ia tusing nyangetang. Somahné buka kéto ulian tingkah Madé Segara suba bas kaliwat. Lén sajan ajak solahné dugas tondén magaé di kapal pesiar. Pidan dugas mara tamat sekolah tusing ja pati pesu munyi tur kapah kema-mai.

Tusing kapineh baana apa ya ngranang Madé Segara sanget maséh. Uli alep sajan dadi rengas buka ubuhan léb. Eda-eda pidan ia alep buka kéto ulian matilesang awak mapan marasa tiwas. Jani, disubané nyidang matingtingan, nyidang ngulurin kita mapan sida nekaang pipis liu, pesu banggané. Apabuin marasa ngelah goba bagus, jeg aéng agemné buka nak sing kuangan apa.

Bilang mulih Madé Segara teka nandan nak luh. Setata malénan lan setata orahanga timpal. Nengah Longod suba koh ngomong, nanging basang Wayan Lipur sayan mauled. Yén tusing maan nglémékin tusing empah gedeg basangné.

“Nak kénkén sajané keneh cié, Dé?” kéto Wayan Lipur matakon dugas Madé Segara mataki-taki lakar matulak buin magaé. “Sing sajan ci ngelah pangrasa. Sing tawang ci kénkén lek atin reramaé jumah. Sing luung tepukina kén anaké yén Madé buka kéto.”

“Buka kéto kénkén?”

“Dratdat-drutdut ajak nak luh ané malénan terus.”

“Men ané kénkén tagih Mémé?”

“Kadén suba taén orang Mémé.

Liwat nem bulan, Madé Segara buin mulih ngajak nak luh. Méméné ngénggalang ka paon lantas ngubetang jelanan. Sing sida baana naanang jengah kenehné nepukin solah pianakné ané sayan nyelékang. Nak luh ané ajaka totonan sinah suba uli selat pasih mapan mabok bawak tur matané kupit. “Dewa Ratu, nguda kéné jelék nasib tiangé,” kéto ia maselselan. Nanging ia tusing lakar ngomong apa-apa buin mapan sinah tusing ja lakar runguanga yadin kanti kelés bibihné.

Samakeloné Madé Segara jumah, makadua reramané mendep dogén. Suba sukserah tekén nasib. Pianakné ané kema-mai ajak timpalné tusing rambanga. Tusing taén takonina, tusing taén tanjénina madaaran. Depanga dogén sakita kenehné.

Tatkala Nengah Longod padidian jumah, Ketut Lénju pisagané, malali tur matakon plapan apa saja Madé Segara matunangan ajak nak luh ané magaé di kafé di sisin pangkungé, warung tongos nak muani-muani iseng magadang sinambi nginem bir muah ané lén-lénan.

Nengah Longod engsek ajahan satondén mabalik matakon, “Uli dija Tut maan orta kéto?”

“To Wayan, panaké jumah koné pepes nepukin.”

“Kéweh cang Tut, ngajak jlema sing bisa ningehang munyi. Méméné kanti maambul-ambulan.”

“Nah, kudiang men Ngah, sabar gén malu. Teruna cara jani nak lén sajan. Méméné nak kija?”

“Ngayah, kadén bin telun odalan di Pura Désa.”

“Yé saja. Cang sing makelo nah, Ngah. Lakar ngarit malu. Eda nyén brangti.”

“Sing kénkén, Tut. Suksma suba mapitau.”

Nengah Longod tusing madaya pianakné matunangan ajak pegawé warung ané kasambat tusing beneh. Sakéwala ia tusing ja lakar nekedang orta ané mara sajan dingeha. Jejehina somahné lakar nyangetang ngompang.

Nanging Wayan Lipur suba malunan ningeh orta lén ané makada ia niwang di pura, kanti krama luh ané ajaka bareng-bareng ngayah pada mabiayuhan. Ada nak ngabarang, Madé Segara maan alangan di jalan, montorné nabrak trek laut ada anak mlaibang ia ka rumah sakit nanging angkihanné suba pegat satondén ia neked di rumah sakit.

Wayan Lipur nawang idupé mula misi suka lan duka. Sakéwala ia tusing madaya lakar tepén ala dadakan buka kéto. Tan pegatan ia ngeling disubané mayit Madé Segara kasaréang di balé delod. Ia buin limuh dugas pianakné lakar atehanga ka sétra, kanti ia tusing nyidang marengin pulah-palih makingsan di geni.

“Inem malu kopié pang sing dingin,” kéto abet Wayan Lipur ané sagét suba negak di sampingné disubané suud ngemaang kucit-kucitné ngamah. Tusing pesu munyi nang akatih Nengah Longod makiselan lantas nyemak gelas kopiné aji lima tengawan. Suud nginem kopiné duang gerosan ia lantas geleng ngulat kukusan, nyaruang sebet kenehné.

Marasa tusing karunguang, Wayan Lipur ané negak di sampingné mendep dogén cara bedogol. Paliatné joh. Nu marawat-rawat solah tawah Madé Segara ané ngaé rasa sebetné sing telah-telah. Mapan nadaksara ada tamiu teka, kadropon ia ngusap pipiné ané belus aji telapakan lima.

“Om Swastyastu,” tamiuné, nak luh ajaka dadua, ngucapang panganjali.

“Om Swastyastu,” Nengah Longod lan Wayan Lipur ngawales barengan sinambi nguratiang tamiu ané teka.

“Patut niki jeroné Madé Segara?” kéto patakon nak luh ané sada tua mapanganggo endek cara guru. Nak luh ané besikan nu bajang. Sedeng gobané, makulit kuning langsat sakéwala tusing cara bajang uli kota. Ia tuah nganggon daster saderana tur masebeng alep.

“Nggih patut,” saut Wayan Lipur. “Ngiring munggahan dumun.”

Makadua tamiuné lantas negak di jinengé.

“Tiang Madé Miati lan niki Wayan Serinten. Tiang sareng kalih saking panti asuhan, rauh meriki wantah meled nyekenang indik...”

“Indik napi?”

“Niki, Wayan Serinten, sampun kadi pianak tiang padidi. Ipun ten madué sira-sira. Ipun kelih ring panti asuhan. Mangda Bapa sareng Mémé uning, ipun sareng Madé Segara sampun sué saling tresnain. Antuk sué ten naen katemu malih tur ten wénten kabar, ipun meled uning indik kahanan Madé Segara.”

Wayan Lipur lan Nengah Longod saling tolih. Makadua engsek ningeh raos tamiuné.

“Ampura, ipun sampun ten kari,” Wayan Lipur masaut. Yéh paningalané buin ngetél melusin pipiné.

“Miih, pidan...?”

Reraosané pegat. Wayan Serinten nadaksara niwang. Madé Miati ngénggalang ngelut Wayan Serinten lantas bahanga. Tatkala Madé Miati paling ngeplak-ngeplakin muan Wayan Serinten, Nengah Longod lan Wayan Lipur buin saling tolih, mara ngeh tekén basang Wayan Serinten suba gedé.

Nengah Longod negak di jinengé marep kangin, batisné makadua ngalénténg. Di samping tengawané ada kopi nu panes duang gelas. Tondén makelo kopiné ento pejanga tekén Wayan Lipur, somahné, ané gagisonan ka teba nuruhin kucit-kucit ané ubuha.

Sawatara jam sia semengan dugas ento. Langité pelung ning lan ainé nyentér galang. Munyin kedis saling sautin madingehan ramé uli pisagané ané bek ngubuh kedis. Sambilanga ngantiang kopiné embon, Nengah Longod iteh nyebit tiing lakar anggona ngaé kukusan.

Tuah ento gaginané sekat ia ngaraksa rématik, sakit ané makada ia tusing nyidang buin magarapan di carik. Yén maan seleg magaé, sawatara dasa kukusan pragat baana awai. Kukusan pagaéné titipanga di warung Mén Sukra. Warung ané pinih lais di désané wiréh magenep adepa ditu. Ada kabasa, kajukut tur lengis nyuh. Ada masi rujak, tipat cantok, gula, kopi lan jaja. Kéto masi sabun muah sampo.

Gaginané ngulat kukusan sedeng masi nekaang sekaya. Pinih sing nyandang anggona mapunpun sadina-dina. Wewehin aji pikolih ngubuh kucit di teba, kayang prabéa masima masi kabayah baana. Pipis pabaang Madé Segara, pianakné ané suba limang tiban magaé di kapal pesiar, lénan tekén tabunganga di bank ada masi anggona menahin umah kanti jani ngelah wangunan balé daja luwih. Kéto masi balé delod, paon lan jinengné makejang melah. Apabuin sanggahné, makejang maukir, maprada lan maraab duk. Luh Galuh, pianakné pinih kelih ané suba ngantén, dikénkéné masi ngenjuhang pipis.

Sakéwala pikobet ané nepén tusing sida baana ngelidin. Gerimutan sajan ia tekén solah Madé Segara ané joh maimpas ajak pangaptiné. Wayan Lipur suba melid sajan nuturin pianakné apang ngalih kurenan ané dadi ajak masima di désa. “Eda nyén nyuang nan kén nak Bali, pang sing Mémé kéweh,” kéto ia taén mabesen.

Dugas mulih simalu uli dura negara, Madé Segara teka ngajak nak luh mabok keriting gading tur macunguh lantang. Tusing buungan méméné engsek. “Nyén torisé to, Dé?” kéto Wayan Lipur matakon disubané Madé Segara mabalik uli ngatehang nak luh ento ka hotél tongosné nginep di Kuta.

“Adané Sofia,” Madé Segara masaut.

“Timpal ajak magaé?”

Madé Segara kituk-kituk. “Kenal di jalan. Ia makita nawang Bali.”

Wayan Lipur mendep. Ia sangsaya eda-eda nak luh ento gélané Madé Segara. Béh, yén seken kéto bisa kéweh nyanan. Patuh cara mén Soklat ané ngelah mantu uli Perancis. Kalingan lakar dadi ajak masima di désa, ngusud cucu dogén tusing karuan lakar baanga mapan i déwék sadina-dina madaki-daki ngundukang kucit. Eda-eda pianaké lakar ajaka magedi uli jumah,

Sekat ento Wayan Lipur pragat nyebeng tur busan-busan ngrenggeng. Apa ja ané sing anut tekén kenehné setata uyutanga. Nengah Longod nawang somahné kuciwa, nanging yén sadina-dina ngompang inguh masi atiné.

Yan, unduk panaké Madé, eda bas sanget kenehanga,” kéto Nengah Longod taén ngaraos tekén somahné tatkala madaaran di paon. “Eda bas sanget masi nglémékin. Yén ia kanti ngambul, iraga masi kal kéweh.”

“Yén endepin nyanan sakitané matingkah,” saut Wayan Lipur bangras. “Kadéna iraga cumpu tekén solahné.”

“Nah jani pang malu kéto, makelo-makelo dong bisa ia ma


TAGS :

Ketut Sugiartha

Menulis esai, puisi, cerpen dan novel. Tulisan-tulisannya telah tersebar di berbagai media cetak dan daring. Telah menerbitkan sejumlah buku fiksi meliputi antologi puisi, kumpulan cerpen dan novel. Buku terbarunya: kumpulan cerpen Tentang Sepuluh Wanita dan antologi puisi Mantra Sekuntum Mawar.

Komentar